دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال و زندگانی محمد حسین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد حسین نیریزی(فرزند ملامحمدتقی) »
     محمدحسین فرزند ملامحمدتقی نی‌ریزی، از خوشنویسان قلم نسخ در سده سیزدهم هجری قمری است. او در نی‌ریز، در خانواده‌ای اهل علم و هنر زاده شد. پدرش محمدتقی نیز در شمار خوشنویسانِ عصر خود بود. دانسته‌ها و اطلاعات ما درباره وی، محدود به چند اثری است که از او برجا مانده است. ۱ ـ الاسعاف فی شرح ابیات القاضی و الکشاف: این اثر تألیف خضربن عطاءاللّه موصلی (متوفی ۱۰۰۷ ه. ق.)، در شرح شواهد شعری تفسیر الکشاف زمخشری (متوفی ۵۲۸...

منهج التحریر(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 منهج التحریر: منظومه ‏اى عرفانى است به فارسى بر وزن مخزن‏ الاسرار نظامى در توحید حق تعالى.      این منظومه ناقص است و با وجودِ نسخ متعدد، نسخه کاملى از آن در دست نیست.   بسم الله الرحمن الرحیم   ربط هویات به هوى قدیم                        حمدبه هوئى است که بالذات هوست   هوى هو اللّه احدى هوى اوست                       هوى غنى صمد لم یلد   واحد لم یولد بى‏ضدّ و ندّ                                  هوى مجید احدى صمد   وحدت او...

رساله روحیه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 رساله روحیه: آن را افاضه روحیه نیز خوانده‏ اند . این اثر، رساله ‏اى است عرفانى به نثر عربى در سه افاضه درباره عالم خلق و امر، حقیقت روح کلى، تعداد ارواح و مراتب نفس و قلب و عقل و ... .      قطب ‏الدین این رساله را به درخواست بعضى دوستان و برادران نگاشته و در آغاز آن گفته است:      «و بعد فهذا جواب ماسائل بعض الاخوان فى اللّه عن الفقیر الى اللّه محمّد المدعو بقطب‏ الدین الحسینى...

آثار سید قطب الدین محمد حسینی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید قطب الدین محمد حسینی » قطب الدین محمد بن سید جلال الدین عبدالله حسینی »
     چنانکه معین الدین جنید شیرازى گفته، وى رساله‏ هایى نیز در مهمّات دین و ضروریّات شرع مبین داشته است که البته اکنون اثرى از آنها در دست نیست.  علاوه بر آن، آثار برخى از فقهاء و دانشمندان شام را استنساخ کرده که از آن جمله است کتاب قواعد الشریعه تألیف عزّ الدین عبدالعزیز بن عبدالسلام سلمى شافعى از فقهاى معروف شام (متوفى 660 ه . ق.). از این اثر نسخه ‏اى به شماره شرقى 3096 در کتابخانه...

شرح تهذیب المنطق(جمال الدین محمود)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » جمال الدین محمود نیریزی(محمود بن محمد بن محمود) » آثار جمال الدین محمود نیریزی »
 این اثر شرحى است بر تهذیب المنطق تفتازانى، که در آن، جمال‏ الدین محمود تمام بخش منطق و کلام تهذیب را شرح کرده است. غیاث الدین منصور دشتکى ، که از عالمان و بزرگان آن عصر بوده، این اثر را بسیار ستوده و بر پشت کتاب به خط خود در وصف آن گفته است: «هُوَ هُو هذه مجله جلیله البیان حلیه البنان، لقد احسن مؤلفها تألیفها و اعجب مصنف ها تصنیف ها و اغرب مرصّع ها ترصیع ها...

مقاله فى حوادث القرانات (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
نام این اثر در هیچ یک از منابع متقدم و متأخر نیامده، امّا نسخه ‏اى از آن به شماره 15 / 2031 در کتابخانه مرکزى دانشگاه تهران موجود است.      چنانکه ابوالعباس خود در آغاز این کتاب گفته، این اثر را به فرمان المکتفى باللّه خلیفه عباسى نوشته است. این اثر به همان شیوه قدیم به صورت: «من کلام ابى العباس الفضل بن حاتم» و «قال الفضل بن حاتم» نگاشته شده است. این نسخه در 16 ربیع الاوّل سال...

شرح احوال میرزا محمد شفیع نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا محمد شفیع نیریزی »
      میرزا محمد شفیع منجم نیریزى، از عالمان و خوشنویسانِ سده دوازدهم هجرى قمرى است.      از زندگانى و شرح حال وى هیچ اطلاعى در دست نیست. تنها مى ‏دانیم که او در شمار بزرگان عصر خود بوده و اثرى که با عنوانِ صیغ مشکله از او باقى است، نشان دهنده توانایى و تبحر او در علم صرف است.      محمد شریف خونسارى که ظاهرا از شاگردانِ وى بوده، حل چند صیغه مشکل عربى را از محمدشفیع پرسیده و جواب...

قصیده انوار الو لایه (اثر سید قطب‌الدین محمد حسینی نی‌ریزی) (۲)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 انوارالولایه: قصیده ‏اى است عربى ملقّب به «مصباح الولایه» و «بحر المناقب» شاملِ حدودِ پنج هزار و دویست بیت ـ یا به گفته آقاى خاورى، چهار هزار و صد و شصت و هفت بیت  ـ در بحر رجز . چنانکه آقاى خواجوى گفته، قطب‏ الدین این منظومه را در جوابِ مسأله‏اى که دو نفر از مریدان درباره شرح حدیث عمران صابى از او پرسیدند، سروده است .     مرحوم دکتر خاورى هر چند نامِ اصلىِ کتاب را به دست...

شرح احوال محمد کاظم نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد کاظم نیریزی(فرزند محمد رحیم) »
      محمد کاظم فرزند محمد رحیم نیریزى، از خوشنویسان قلم نسخ در سده 13 ه . ق. است که با توجه به آثار به جا مانده از او، مى ‏بایست در اواخر سده دوازده و نیمه اوّل سده سیزده زیسته باشد.      از او دو اثر باقى مانده که به معرفى آنها مى‏پردازیم. 1ـ صحیفه سجادیه: مذهب مرصع به قلم نسخ، کتابت خفى خوش با رقم و تاریخ: «... حسب‏ الخواهش ... سید مسیح ... و اناالعبد ... ابن محمد...

شرح احوال و زندگانی کمال الدین فارسی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) »
   کمال الدین حسن بن على بن حسن فارسى، ریاضى‏دان، نورشناس و فیزیک‏دانِ بزرگ فارس در سده هفتم و اوایل سده هشتم هجرى قمرى بود.      قبل از شروع بحث، لازم است یادآور شویم که انتسابِ کمال الدین فارسى به نیریز بدان سبب است که برخى منابع وفات او را در نیریز دانسته ‏انداین مطلب صحیح است ؛ امّا اینکه آیا او اصلاً نیریزى بوده است یا نه، معلوم نیست.      تحقیقات و پژوهش هاى انجام شده، بیشتر درباره آثار و...